In december 2012 heeft het College van Bestuur een notitie goedgekeurd waarmee de HAN zich committeert aan het uitgangspunt dat haar opbrengsten van publiek gefinancierd onderzoek zoveel mogelijk open access beschikbaar moeten worden gesteld. Zie hiervoor ook de pagina Kennisdisseminatie- en publicatiebeleid.
Bij leermaterialen gaat het om open content, want het materiaal mag worden aangepast, afhankelijk van de gekozen CC-licentie.
Een praktisch gevolg van dit beleid is dat wanneer medewerkers van de HAN via een uitgever willen publiceren, zij namens de auteursrechthebbende, de HAN, een standaard Licentie tot publiceren aan de uitgever moeten sturen.
Publicaties in de HAN repository laten plaatsen
Onderzoekers en docenten kunnen bij de HAN Studiecentra terecht om hun publicaties en leermaterialen permanent digitaal op te laten slaan en vrij beschikbaar te maken.
Publicaties die je zou willen laten opnemen kunnen, voorzien van onderstaand metadata-formulier inclusief samenvatting en trefwoorden, gestuurd worden naar kennisproducten@han.nl. Sommige platforms hebben eigen dataformulieren, informeer eventueel vooraf welk formulier bij jouw document past.
Metadataformulier voor de aanvoer van publicaties september 2018.pdf
De publicatie wordt vervolgens ingevoerd in de repository waarna het ontsloten wordt op bijvoorbeeld de HBO-Kennisbank, Edusources of Wikiwijs.
Het streven is om jouw publicatie zo zorgvuldig mogelijk te archiveren en zo breed mogelijk beschikbaar te stellen. Het is hierbij van belang dat het auteursrecht van de publicatie gewaarborgd blijft. Het auteursrecht van publicaties die door HAN-medewerkers geschreven zijn ligt standaard bij de HAN. Een enkele keer is dit niet het geval, wanneer er specifieke afspraken zijn gemaakt met externen bij bijvoorbeeld eerdere publicatie in een tijdschrift.
Het studiecentrum gaat er vanuit dat wat aangeleverd wordt ook geplaatst kan worden, daarom is het van belang om het duidelijk aan te geven als er andere afspraken zijn gemaakt die gevolgen hebben voor het auteursrecht van de publicatie.
Licentie tot publiceren
Bij publicatie vragen uitgevers vaak de auteursrechten over te dragen, zodat de uitgever de enige is die het product verder kan verspreiden.
Het gebeurt nog altijd dat HAN-medewerkers bij publicatie van artikelen, boeken en bundels vaak zelf met uitgevers onderhandelen en uiteindelijk ook de auteursrechten afstaan. Dat is echter tegen de afspraken die zijn gemaakt over auteursrecht van hbo-medewerkers.
In de CAO van het hbo is afgesproken dat het auteursrecht bij de instelling ligt en niet bij de auteur. Door er voor te zorgen dat de auteursrechten bij de instelling blijven, kan de HAN voldoen aan de verplichtingen van de Berlin Declaration en bijdragen aan de Open Accessdoelstelling.
Werkwijze
Wanneer medewerkers van de HAN via een uitgever willen publiceren, sturen zij namens de auteursrechthebbende, de HAN, onderstaande Licentie tot publiceren aan de uitgever.
Licentie tot publiceren
Hierin staat beschreven dat de auteursrechten van het kennisproduct bij de HAN blijven.
Uitzonderingssituaties
Wanneer een uitgever er bezwaar tegen maakt dat de auteursrechten bij de HAN blijven, treedt de auteur in overleg met de academiedirecteur of de directeur van Services over vervolgstappen om toch tot publicatie te komen.
In alle gevallen wordt bij dergelijke verzoeken het belang van de auteur en het belang van de hogeschool meegewogen, waarbij het in sommige gevallen zowel voor de auteur als ook voor de HAN van belang kan zijn om in bepaalde tijdschriften te publiceren. Om niet per academie uiteenlopend beleid te krijgen, wordt over uitzonderingsgevallen gecommuniceerd met Juridische Zaken.
Bij uitzondering is het mogelijk om in individuele gevallen het auteursrecht of het gebruikersrecht over te dragen aan de maker. De maker kan dan vervolgens de auteursrechten weer overdragen aan de uitgever wanneer die daarom vraagt.
Dit dient te worden geregeld voordat de opdracht van start gaat. Bij overdracht van auteursrecht wordt een akte opgesteld door Juridische Zaken. Wanneer de academiedirecteur besluit in te stemmen met het overdragen van auteursrechten aan een uitgever, wordt daarbij de afspraak gemaakt dat na bepaalde tijd – bijvoorbeeld 6 maanden – het product ook open access mag worden aangeboden.
Uitzonderingssituaties waarbij auteursrechten kunnen worden overgedragen zijn:
- Er zijn meerdere werkgevers en dit levert problemen bij publicatie van het onderzoek.
- Een artikel van een medewerker wordt geaccepteerd bij een voor het vakgebied toonaangevend en relevant tijdschrift, maar wordt alleen gepubliceerd bij overdracht van auteursrechten. Verzoeken worden per vakgebied en domein gewogen.
- Een handboek, studieboek, of methode geschreven door een medewerker of waaraan een medewerker een bijdrage heeft geleverd die alleen wordt gepubliceerd bij overdracht van auteursrecht.
- Er wordt een aanvraag voor subsidie toegekend en één van de subsidievoorwaarden is dat het auteursrecht wordt overgedragen.
- De HAN huurt freelance een expert in voor een opdracht en de freelancer wil de opdracht vanwege zwaarwegende redenen alleen aanvaarden indien het auteursrecht bij de freelancer blijft.
Laatste update: 18 oktober 2022
